تاریخچه و اختراع پلی کربنات (Polycarbonate)
پلی کربنات در سال 1953 توسط دکتر هرمان اشنل، شیمیدان آلمانی، در آزمایشگاههای شرکت بایر اختراع شد. اشنل و تیمش در جستجوی پلیمری جدید با خواص ویژه بودند که بتواند در صنایع مختلف کاربرد داشته باشد. پس از آزمایشهای متعدد، آنها موفق به سنتز پلی کربنات شدند.
اما تجاریسازی این ماده تا اوایل دهه 1960 به طول انجامید. در سال 1960، شرکت بایر با نام تجاری “ماکرولون” و شرکت جنرال الکتریک با نام “لکسان” شروع به تولید صنعتی پلی کربنات کردند. این آغاز انقلابی در صنعت پلیمر بود که تا به امروز ادامه دارد.
ساختار شیمیایی و خواص:
پلی کربنات از نظر شیمیایی یک پلیاستر خطی است که از واکنش بین بیسفنول A و فسژن تشکیل میشود. ساختار مولکولی آن شامل گروههای کربنات (-O-(C=O)-O-) است که بین حلقههای فنیل قرار گرفتهاند. این ساختار منحصر به فرد مسئول بسیاری از خواص ویژه آن می باشد.
خواص اصلی پلی کربنات عبارتند از:
- مقاومت بالا در برابر ضربه
- شفافیت نوری عالی (تقریباً مانند شیشه)
- مقاومت حرارتی خوب (تا حدود 150 درجه سانتیگراد)
- سبکی (چگالی حدود 1.20-1.22 گرم بر سانتیمتر مکعب)
- مقاومت الکتریکی بالا
- قابلیت شکلپذیری و فرآیندپذیری آسان
این خواص ترکیبی، این محصول را به گزینهای ایدهآل برای طیف وسیعی از کاربردها تبدیل کرده است.
روشهای تولید Polycarbonate یا همان پلی کربنات در صنعت :
تولید این محصول عمدتاً به دو روش انجام میشود:
a) روش فسژن (Interface):
- در این روش، بیسفنول A با فسژن در حضور یک باز و یک کاتالیزور واکنش میدهد.
- این فرآیند در دو فاز آبی و آلی انجام میشود.
- مزیت: کیفیت بالای محصول نهایی
b) روش ترانساستریفیکاسیون (Melt)
- در این روش، بیسفنول A با دیفنیل کربنات واکنش میدهد.
- این فرآیند بدون استفاده از حلال و در دمای بالا انجام میشود.
- مزیت: سازگاری بیشتر با محیط زیست
انواع پلی کربنات در بازار:
پلی کربنات در گریدهای مختلفی تولید میشود، از جمله:
- گرید نوری: برای لنزها و شیشههای ایمنی
- گرید مقاوم به ضربه: برای قطعات خودرو و لوازم ایمنی
- گرید مقاوم به آتش: برای کاربردهای الکترونیکی
- گرید پزشکی: برای تجهیزات پزشکی و دارویی
- گرید فیلم و ورق: برای بستهبندی و کاربردهای معماری
کاربردهای اصلی پلی کربنات یا Polycarbonate
a) صنعت الکترونیک:
- قاب گوشیهای هوشمند و تبلتها
- صفحات نمایش کامپیوتر و تلویزیون
- قطعات داخلی دستگاههای الکترونیکی

b) صنعت خودروسازی:
- چراغهای جلو و عقب
- سقفهای پانورامیک
- داشبورد و قطعات داخلی
c) ساختمانسازی و معماری:
- پنجرههای ضد گلوله
- سقفهای نورگیر
- پانلهای صوتی
d) لوازم پزشکی و آزمایشگاهی:
- دستگاههای دیالیز
- لنزهای عینک و لنزهای تماسی
- ابزارهای جراحی یکبار مصرف
e) صنایع غذایی و بستهبندی:
- بطریهای آب و نوشیدنیهای ورزشی
- ظروف مایکروویو
- دستگاههای تصفیه آب
مزایا و معایب:
مزایا:
- مقاومت فوقالعاده در برابر ضربه
- شفافیت بالا (transmittance حدود 90%)
- مقاومت حرارتی خوب (دمای انتقال شیشهای حدود 147°C)
- وزن سبک (حدود نصف وزن شیشه)
- قابلیت بازیافت
معایب:
- حساسیت به خراش
- مقاومت شیمیایی نسبتاً پایین در برابر برخی حلالهای آلی
- هزینه بالاتر نسبت به برخی پلاستیکهای دیگر
- احتمال رهاسازی بیسفنول A در شرایط خاص
مقایسه با سایر پلیمرها:
a) مقایسه با پلیمتیل متاکریلات (پلکسیگلاس):
- پلی کربنات مقاومت ضربهای بالاتری دارد
- پلکسیگلاس مقاومت خراش بهتری دارد
- پلی کربنات دمای کاری بالاتری دارد
b) مقایسه با پلیوینیل کلراید (PVC):
- پلی کربنات شفافیت بیشتری دارد
- PVC ارزانتر است
- پلی کربنات مقاومت حرارتی بالاتری دارد
نوآوریهای اخیر و چشمانداز آینده:
- توسعه در زیستتخریبپذیر
- نانوکامپوزیتهای پلی کربنات با خواص بهبودیافته
- کاربردهای جدید در فناوریهای پیشرفته مانند چاپ سهبعدی
- بهبود فرآیندهای بازیافت
- استفاده در سلولهای خورشیدی و فناوریهای انرژی پاک
نتیجهگیری:
پلی کربنات با خواص منحصر به فرد خود، نقشی حیاتی در صنایع مدرن ایفا میکند. از زمان اختراع آن در دهه 1950، این ماده به طور مداوم تکامل یافته و کاربردهای جدیدی پیدا کرده است. با توجه به چالشهای زیستمحیطی، صنعت به سمت توسعه نسخههای پایدارتر و قابل بازیافت حرکت میکند.
در بازار ایران، شرکت بازرگانی سامیران به عنوان یکی از تأمینکنندگان اصلی پلی کربنات، نقش مهمی در پشتیبانی از صنایع مختلف کشور دارد. با ارائه محصولات با کیفیت و خدمات پشتیبانی مناسب، این شرکت به رشد و توسعه صنایع، کمک شایانی میکند.
با توجه به روند فعلی نوآوری و تحقیق و توسعه، انتظار میرود که این محصول همچنان نقش مهمی در آینده صنعت و فناوری ایفا کند، در حالی که به سمت پایداری بیشتر و سازگاری با محیط زیست حرکت میکند.


نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.