زایلین

یکی از مهم ترین خواص زایلین ها بی رنگ بودن و خوشبو بودن آن ها است. این مخلوط اشتعال پذیر است و عطر و بوی خوشی دارد. این ماده می تواند به ایزومر های متفاوتی تبدیل شود. این تبدیل انواعی دارد و انواع این تبدیل ها بسته به نوع قرارگیری گروه های عاملی متیلی بر روی حلقه بنزنی آن است. مهم ترین ایزومرها و انواع زایلین ها عبارت اند از:

• meta xylene
• para xylene
• ethyl benzene
• اortho xylene

[lwptoc]

چگونگی تولید زایلین

عبارت xylo در زبان یونانی به معنای چوب است. ماده ای که ترکیبی از مخلوط های هیدروکربن آروماتیک متشکل از یک حلقه بنزن با دو گروه متیل است. این ترکیب xylene نامیده می شود و خاصیت جا به جایی دارند. این ماده در اثر کربنه شدن زغال سنگ هنگام تولید سوخت کک به وجود می آید.

 در اثر ریفرمینگ شدن برش های نفتی در پالایشگاه ها، محصولات آروماتیک تولید می شوند. در واحد های الفین موجود در استیم کرکینگ ها مقداری مخلوط xylene یافت می شود. یکی دیگر از روش های عمده تولید زایلین تبدیل تولوئن به بنزن است. سالانه نزدیک به 100 ها میلیون تن از این ماده تولید می شود. این ماده در اثر متیلاسیون بنزن و تولوئن حاصل می شود.

نکات ایمنی در مورد xylene

• تحقیقات نشان داده که در اثر تماس ایزومر های xylene با پوست و بدن سبب تحریک و قرمزی پوست می شود.
• باید لباس های آلوده و کثیف را از تن خارج کرده و پوست و تمامی قسمت های بدن را با آب و صابون شست و شو داد. در صورت وجود علائم و نشانه های تحریک آشکار باید به پزشک مراجعه شود.
• برای جلوگیری از تماس این ایزومرها با پوست باید از دستکش، لباس و کفش مستحکم و مقاوم استفاده کرد.
• تنفس بوی این ماده سبب اختلال در سیستم عصبی انسان می شود که از شایع ترین علائم آن سردرد، حالت تهوع و استفراغ می باشد.
• در صورت به وجود آمدن در مشکل تنفسی در فرد، باید توسط همراهان به دستگاه اکسیژن پزشکی وصل شود.

عوارض خوردن زایلین

• در تحقیقات و مطالعات بر روی حیوانات مشخص شده که این ماده خاصیت سمی خفیفی از راه خوراکی دارد. خوردن و بلعیدن مقدار زیادی از این مخلوط سبب ایجاد سردرد و گیجی می شود.
• در صورت خورده شدن این مخلوط باید به فرد بین 240 تا 300 میلی لیتر آب خورانده شده و بلافاصله به پزشک مراجعه شود.

مهم ترین کاربرد های زایلین

• یکی از اجزای اصلی نفت خام بوده و حلالی بسیار مهم و کاربردی است.
• در صنعت تولید چسب برای کاهش گرانروی انواع چسب از آن استفاده می شود.
• در صنایع گوناگونی همچون صنعت چاپ، لاستیک، رنگ و چرم کاربرد زیادی دارد.
• در صنعت تولید لوله های خط انتقال و پوشش های ضد آب از مخلوط این ماده استفاده زیادی می شود.
• ماده خام و اصلی اتیل بنزن است.
• در دندان پزشکی و سوخت هواپیما کاربرد گسترده ای دارد.
• برای استریل کردن بسیاری از مواد استفاده می شود.
• از این ایزومر در سوخت جت و گازوئیل استفاده می شود.
• عامل اصلی پاک سازی در حوزه بافت شناسی می باشد.
• برای حذف پارافین قبل از ایجاد لکه در اسلاید های میکروسکوپی خشک، از آن استفاده می شود.

 مخلوط های ایزومری تشکیل دهنده زایلین

یکی از دلایل مصرف بسیار زیاد این حلال وجود ایزومر های مخلوط موجود در آن می باشد که این ایزومر ها عبارت اند از پارا، اورتو و متا زایلین که به ترتیب در تولید ترفتالیک اسید، فتالیک اسید، ایزوفتالیک اسید کاربرد دارند. در متن زیر در مورد کاربرد این ایزومر ها مطالبی ارائه شده است.

O-Xylene اورتو زایلین چیست؟

در پاسخ به این که O-Xylene اورتو زایلین چیست باید گفت که این ماده نیز یک ترکیب آلی آروماتیک است. اورتو یکی از ایزومرهای مخلوط اصلی این ترکیب است. O-xylene (دی متیل بنزن) مایعی بی رنگ و مخلوطی چرب است که بسیار سمی بوده و دارای طعم شیرینی است. این ماده قابل اشتعال است و بخار آن سبب احتراق و آتش سوزی می شود.

تولید و استفاده از اورتو زایلین

اورتو O-xylene عمدتا در اثر کربنه شدن زغال سنگ هنگام سوخت کک تولید می شود. با توجه به خواص و ویژگی های زیاد اورتو، این ماده در صنایع گوناگونی استفاده می شود. در ادامه به تولید و استفاده از اورتو زایلین می پردازیم.

برای مثال در صنعت تولید چسب برای کاهش گرانروی و ویسکوزیته از آن استفاده زیادی می شود. در صنعت هایی همچون صنعت تولید چاپ، رنگ و چرم، لاستیک و همچنین شست و شوی تجهیزات حمل و نقل جهت تمیز کردن ریل ها و .. استفاده می شود.

خواص اورتو زایلین

این ایزومر دارای فشار بخار پایین و همچنین دارای عدد اکتان بسیار بالا است. این ایزومر شامل 40 درصد متا و بیش از 20 درصد اورتو و مقداری پارازایلین و بنزن است. این ترکیب مناسب جهت افزودن به بنزین است. خواص شیمیایی و فیزیکی ایزومرهای تشکیل دهنده این ماده با یکدیگر متفاوت است.

پارازایلین چیست؟ کاربردهای صنعتی پارا-زایلین

ساختار شیمیایی P-Xylene به گونه ای است که در آن دو گروه متیل در موقعیت های مختلف با قطر مخالف 1 و 4 وجود دارند. در ادامه بیشتر به این که p-Xylene پارا زایلین چیست و چه کاربردهایی دارد می پردازیم.

P-xylene ماده ای بی رنگ بوده و دارای ترکیب آلی از خانواده هیدروکربن های آروماتیک است. این ترکیب ها مهم ترین مواد آروماتیکی بعد از بنزین هستند. در تولید ترفتالیک اسید برای انواع پلی استرها از این ماده استفاده زیادی می شود.

این ماده کاربرد گسترده ای در تولید ایزو فتالیک اسید دارد. از کاربردهای صنعتی پارا-زایلین می توان به این مورد اشاره کرد که عنوان ماده اولیه در ساخت و تولید برخی مواد نیز به کار می رود. برای مثال در تولید مواد اولیه الیاف مصنوعی و همچنین تولید صنایع دارویی اهمیت زیادی دارد. این ایزومر در تولید انواع حشره کش ها و حلال ها کاربرد چشمگیری دارد. این ماده روی عملکرد مغز تاثیر داشته و سبب سرگیجه و حالت تهوع می شود. استفاده مستقیم از p-xylene و تماس آن با پوست و بدن مضر بوده و سرطان زا می باشد.

متا زایلین چیست؟ تولید و کاربرد متا زایلین

M-xylene ماده ای معطر و خوش بو است. جزو دسته هیدروکربن ها بوده و از ایزومر های مخلوط دی متیل بنزن به شمار می رود.  حرف انگلیسی m نشان دهنده این است که در ساختار شیمیایی این ایزومر دو گروه متیل در موقعیت های 1 و 3  در حلقه بنزن قرار دارند. در موقعیت قرارگیری این دو متیل الگوی جایگزینی آرن این دو گروه است که سبب تفاوت و تمایز این ایزومر از دو ایزومر دیگر xylene شده است. فرمول شیمیایی سه ایزومر یکسان است و تمامی این ایزومر ها بی رنگ و به شدت احتراق پذیر هستند.

حال که دانستیم متا زایلین چیست، در ادامه به تولید و کاربرد متا زایلین می پردازیم.

برخی از کاربرد های مهم متا زایلین

متا Xylene کاربرد گسترده ای در تولید اسید ایزوفتالیک دارد. برای تعیین خواص پلی اتیلن ترفتالات از این ماده استفاده می شود که در چنین موادی متا زایلین به عنوان مونومر کوپلیمر کننده به کار می رود. برای تبدیل این ماده به ایزوفتالیک اسید، باید عمل اکسیداسیون کاتالیزوری روی این ایزومر انجام شود.

این ماده ترکیبی بی رنگ است. این ماده برای تولید طیف گسترده ای از مواد شیمیایی با حجم کمتر استفاده می شود. این نوع ایزومر اکسیداسیون ایزو فتالونیتریل می دهد.

زایلین مخلوط چیست؟

در این بخش به توضیح این که زایلین مخلوط چیست؟ و چه کاربردهایی دارد می پردازیم. دی متیل بنزن برگرفته از سه ایزومر اورتو، متا و پارا است. دلیل نام گذاری مخلوط این است که تمامی ایزومر های این ترکیب به صورت مخلوط می باشند. این ماده بی رنگ و شفاف بوده و یکی از ترکیبات هیدروکربن آروماتیک است.

ساختار شیمیایی این مخلوط به گونه ای است که یک حلقه بنزن با دو گروه متیل در موقعیت های گوناگون به آن وصل شده اند. ایزومر مخلوط آن ماده ای بسیار سمی و خطرناک است که قابلیت اشتعال پذیری بالایی دارد. این ماده باید در محیطی با دمای بالا و خنک نگهداری شود. به دلیل احتراق پذیری بالای مخلوط این ماده، باید دور از اشعه مستقیم آفتاب، گرما و سایر منابع آتش زا نگهداری شود.

کاربرد زایلین مخلوط

کاربرد زایلین مخلوط در صنعت به عنوان حلال بسیار گسترده است. در متن زیر برخی از مهم ترین موارد از کاربرد  ترکیب مخلوط این مواد آورده شده است.

• ایزومر های این ماده در صنعت به عنوان حلال برای تولید بسیاری از مواد کاربرد چشمگیری دارند.
• در واکنش های سنتزی ایزومر های مخلوط به عنوان واسطه به کار می روند.
• از این ماده در صنعت دندانپزشکی در آزمایشگاه های بافت شناسی جهت پردازش و شناسایی بافت استفاده می شود.
• از این مخلوط در زمینه رنگ آمیزی و پوشش لغزش استفاده زیادی می شود.
• برای خنک نگه داشتن مخزن ها از واکنشگر ها استفاده می شود که برای ساخت این یخ ها جهت خنک کردن از مخلوط این مواد استفاده می شود.
• در صنعت نفت از مخلوط این ماده به عنوان حلال پارافین استفاده می شود.
• این مخلوط کاربرد گسترده ای به عنوان از بین برنده چربی دارد.

چگونگی استفاده از زایلین مخلوط و دفع خطرات آن

این مخلوط ماده ای بسیار احتراق آمیز است که در دمای زیر 17 درجه سانتیگراد می تواند منفجر شود. هنگام انفجار این مخلوط استفاده از گاز کربن دی اکسید، فوم یا اسپری و پودر مواد شیمیایی خشک کننده بی اثر است.

بخارات حاصل از انفجار و احتراق این ماده بسیار خطرناک و سمی است و در صورت تماس می تواند سبب مسمومیت و حتی مرگ فرد شود. تحقیقات نشان داده که در اثر تماس با این ترکیب مخلوط، پوست تحریک شده و بعد از چند ثانیه سبب ایجاد قرمزی و سوختگی می شود. اما این سوختگی ها و قرمزی ها بعد از گذشت حدود 1 تا 2 ساعت از بین می روند.

استفاده آزمایشگاهی از زایلین

مخلوط Xylene برای پردازش و لکه گیری بافت ها در حوضه بافت شناسی انجام می شود و از این نوع بافت ها در میکروسکوپ ها استفاده زیادی می شود. در بررسی و پردازش انواع بافت باید محیط پارافین تشکیل شود تا بتوان بدون آسیب رسیدن با بافت آن را برش داد.

در طی این عملیات بافت ثابت شده و دچار کم آبی می شود. افزایش دمای الکل سبب خارج شدن بافت از آب می شود. به همین دلیل الکل با پارافین مخلوط نشده اما xylene با پارافین به راحتی مخلوط می شود.

یکی از دلایل مهم استفاده آزمایشگاهی از زایلین این است که در فرآیند احاطه کردن بافت توسط پارافین این بافت ها را شفاف می کند تا این فرآیند سریع تر و راحت تر انجام شود. همچنین از مخلوط xylene به عنوان پاک کننده در آزمایشگاه ها استفاده می شود.

کاربرد زایلین در صنعت

این ماده در رقیق سازی به نقاشان کمک زیادی می کند. به همین دلیل در این زمینه خرید و فروش xylene بسیار زیاد می باشد. این نوع ایزومر بسیاری از لاک ها و رنگ ها را نازک تر می کند. از جمله این رنگ ها و لاک ها پلی اورتان ها، لعاب ها، لاک ها و رزین های آلکیدی هستند.

 همچنین از این مخلوط می توان در سهولت استفاده از اسپری ها استفاده کرد. به همین جهت این مخلوط ایزومری را به رنگ ها اضافه می کنند که علاوه بر خارج شدن آسان رنگ از اسپری سبب کوتاه تر شدن زمان رنگ کاری می شود. این مورد تنها نمونه ای از کاربرد زایلین در صنعت است.

مخلوط زایلین جهت عایق کردن بتن (آب بندی بتن)

محافظت از سازه های بتنی که همواره در مجاورت بارهای شیمیایی هستند از اهمیت زیادی برخوردار است. جهت حفظ دوام و مقاومت این سازه ها در برابر عوامل مهاجم باید از  این ماده برای آب بندی این سازه ها استفاده کرد.

برای آب بندی بتن های آکریلیکی از ذوب مجدد موجود در سطوح استفاده می شود. بعد از این عمل xylene به بخار تبدیل می شود و یک بعد از این تبخیر یک سطح شفاف و  صافی از آن خارج می شود. استفاده از این نوع آب بندی یکی از روش های موثر جهت بهبود آسیب ها و خراشیدگی های بتن ها است.

لیست قیمت انواع زایلین، قیمت و خرید زایلین

برای اطلاع از لیست قیمت انواع زایلین و همچنین مشاوره در مورد قیمت و خرید زایلین می توانید با شماره شرکت در تماس بگیرید. مشاورین سامیران شما را راهنمایی خواهند کرد.